Pest Control
Ο έλεγχος επιβλαβών οργανισμών. Επιβλαβείς οργανισμοί στις επιχειρήσεις τροφίμων (και όχι μόνο) θεωρούνται όσοι οργανισμοί (ζώα και έντομα) μπορούν να προκαλέσουν ζημιές ή φθορές σε προϊόντα και εγκαταστάσεις ή να απειλήσουν την δημόσια υγεία, την υγεία των καταναλωτών, την υγεία των εργαζομένων ή των ενοίκων. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι οργανισμοί αυτοί ονομάζονται και έντομα ή ζώα "υγειονομικής σημασίας".
Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε περισσότερο τον όρο "απεντόμωση μυοκτονία" και μερικές φορές και τον όρο "απολύμανση". Ο πρώτος δεν είναι απόλυτα δόκιμος, γιατί με τον όρο pest control νοείται και η απώθηση άλλων ειδών που δεν είναι ποντίκια και δεν επιτρέπεται να θανατώνονται (πολλές οικολογικές και φιλοζωικές οργανώσεις έχουν σοβαρές αντιρρήσεις και για τα ποντίκια, τουλάχιστον ως προς τον τρόπο μυοκτονίας), όπως πουλιά, σκυλιά, γάτες, σκίουροι και άλλα. Επιτρέπεται μόνο να απωθούνται ή να αποθαρρύνονται να πλησιάσουν τις εγκαταστάσεις με κατάλληλα μέσα και διαδικασίες. Επίσης κατά τον έλεγχο των επιβλαβών οργανισμών, εξετάζεται συνολικά η διαδικασία ελέγχου, όχι μόνο των πληθυσμών που βρίσκονται εντός του χώρου της επιχείρησης, αλλά και αυτών που δυνητικά μπορούν να εισέλθουν (για παράδειγμα από τρύπες, ρωγμές, δίκτυο αποχέτευσης και άλλα). Ο όρος "απολύμανση" είναι απολύτως λανθασμένος, μια και η απολύμανση είναι διαδικασία ελέγχου των πληθυσμών των μικροβίων και όχι των εντόμων.
Απεντόμωση - μυοκτονία στα κτίρια.
Γίνεται μόνο από εξειδικευμένο προσωπικό, από εταιρίες που έχουν άδεια να διενεργούν απεντομώσεις μυοκτονίες. Κάθε διενέργεια απεντόμωσης ή μυοκτονίας από άτομα που δεν έχουν τα τυπικά νόμιμα προσόντα για τις εργασίες αυτές απαγορεύεται.
Η απεντόμωση γίνεται κυρίως με χημικούς τρόπους, με εντομοκτόνα σκευάσματα που εφαρμόζονται με ψεκασμό και με δολώματα (τζελ) για έντομα. Ο υποκαπνισμός (αντιμετώπιση των εντόμων και τρωκτικών με καπνογόνα σκευάσματα) είναι πιο αποτελεσματικός, αλλά η εφαρμογή του στα κτίρια έχει πολλούς περιορισμού δεδομένης της επικινδυνότητας των σκευασμάτων, οπότε δεν αποτελεί σύνηθες μέσο απεντόμωσης.
Η μυοκτονία γίνεται με δολώματα στο εξωτερικό των επιχειρήσεων και με παγίδες με κόλλα στο εσωτερικό τους, ώστε να μην είναι εύκολο να επιμολυνθούν τα τρόφιμα με χημικά.
Η συχνότητα απεντόμωσης μυοκτονίας διαφέρει αναλόγως των αναγκών, μία μέση συχνότητα για τις επιχειρήσεις τροφίμων θεωρείται κάθε δύο με τρείς μήνες. Μπορεί να γίνεται συχνότερα αν υπάρχει επιβάρυνση με επιβλαβείς οργανισμούς στην περιοχή ή στην επιχείρηση, ή αν τα τρόφιμα δεν είναι συσκευασμένα και είναι εύκολο να επιμολυνθούν (π.χ. σιλό σιτηρών).
Η απεντόμωση μυοκτονία εντάσσεται στο σύστημα HACCP της επιχείρησης, συμπληρώνονται και τηρούνται φύλλα εργασίας και σχετικός φάκελος.
Σημαντικό είναι να περιορίζονται οι τρόποι εισόδου των εντόμων και των ανεπιθύμητων ζώων στην επιχείρηση. Οι τρόποι εισόδου είναι από τις αποχετεύσεις που δεν διαθέτουν κατάλληλα σιφώνια και σχάρες, από ρωγμές και τρύπες στους τοίχους, από χαραμάδες που αφήνουν τα κουφώματα ή από πόρτες και παράθυρα που δεν διαθέτουν σίτα ή άλλα μέσα παρεμπόδισης εισόδου. Ένας άλλος συνήθης τρόπος εισόδου είναι με την είσοδο των πρώτων υλών η του εξοπλισμού. Για το λόγο αυτό ελέγχουμε πάντοτε τις εισερχόμενες πρώτες ύλες και συνεργαζόμαστε με αξιόπιστους προμηθευτές οι οποίοι εφαρμόζουν αξιόπιστο σύστημα απεντόμωσης μυοκτονίας και HACCP.
Απεντόμωση στα τρόφιμα.
Ορισμένα τρόφιμα είναι πιθανόν να αναπτύξουν έντομα κατά τη διάρκεια της αποθήκευσής τους. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να υπάρχουν αυγά ή προνύμφες εντόμων μέσα στις συσκευασίες και να αναπτυχθούν. Πιο πιθανόν να αναπτυχθούν έντομα είναι τα δημητριακά, τα άλευρα, τα αποξηραμένα όσπρια, τα αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά κλπ. Είναι σημαντικό να εξαλειφθεί η πιθανότητα ανάπτυξης τέτοιων εντόμων. Για την εξάλειψη των εντόμων σε όλες τις μορφές τους υπάρχουν διάφορες μέθοδοι, χημικές και φυσικές. Μερικές από αυτές είναι ο υποκαπνισμός των προϊόντων (έκθεση σε καπνογόνα σκευάσματα τα οποία παράγουν τοξικό καπνό ή αέριο), η κατάψυξη, η θερμοκρασία, η συσκευασία σε απουσία οξυγόνου κλπ. Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από το είδος των τροφίμων, το είδος των εντόμων που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν και τη χρήση του τελικού προϊόντος.