Αλλεργιογόνες ουσίες στα τρόφιμα ή αλλεργιογόνα τρόφιμα ή αλλεργιογόνα, είναι αυτά που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες σε ορισμένες ομάδες ανθρώπων. Οι αλλεργίες και οι δυσανεξίες είναι πολύ επικίνδυνες για την υγεία, τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου και μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο. Οι ουσίες αυτές στην πραγματικότητα δεν αποτελούν κίνδυνο και ορισμένες από αυτές είναι ωφέλιμες στα περισσότερα άτομα, αλλά στα άτομα που παρουσιάζουν αλλεργία στις συγκεκριμένες ουσίες πρέπει να αποφεύγονται οπωσδήποτε.

Η νομοθεσία ορίζει ότι οι αλλεργιογόνες ουσίες πρέπει να αναγράφονται στην επισήμανση των προϊόντων και οι καταναλωτές να έχουν έγκυρη και σαφή πληροφόρηση σχετικά με την ύπαρξη ή μη αλλεργιογόνων ουσιών στα τρόφιμα που καταναλώνουν. Για το λόγο αυτό, οι αλλεργιογόνες ουσίες αναγράφονται στις ετικέτες των τροφίμων με διαφορετική γραμματοσειρά από τις υπόλοιπες ουσίες (χρώμα, είδος, συνήθως όμως με έντονη γραφή - "bold").

ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

Είναι κατά κύριο λόγο τα εξής:

• Δημητριακά που περιέχουν γλουτένη (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη σε μικρότερο βαθμό, και κατ' επέκταση ψωμί, αρτοσκευάσματα, παξιμάδια, ορισμένα κρεατοσκευάσματα κλπ)
• Αυγά και παράγωγα αυτών (αυγά, ομελέτες, μαγιονέζα, σως, κέικ, τσουρέκια, ορισμένα κρεατοσκευάσματα και άλλα)
• Ψάρια και παράγωγά τους
• Καρκινοειδή και προϊόντα με βάση τα καρκινοειδή
• Φιστίκια αράπικα (αραχίδες) και παράγωγά τους
• Καρποί με κέλυφος όπως: αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, κάσιους, πεκάν, καρύδια Βραζιλίας, κελυφωτά φιστίκια, καρύδια μακαντάμια, καρύδια Κουίνσλαντ, και προϊόντα με παράγωγά τους
• Σόγια και παράγωγα
• Γάλα και προϊόντα γάλακτος
• Σέλινο και προϊόντα με σέλινο
• Μαλάκια και παράγωγα
• Σινάπι και προϊόντα (κυρίως μουστάρδες και διάφορες σως)
• Σπόροι σησαμιού και παράγωγα (ψωμί, αρτοσκευάσματα, μπισκότα, χαλβάς, σησαμέλαιο καθώς επίσης και άλλα προϊόντα)
• Διοξείδιο του θείου και θειώδεις ενώσεις (κρασιά, τρόφιμα με συντηρητικά, ποτά με χαμηλό αλκοολικό βαθμό και άλλα)
• Λούπινο και παράγωγα

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Όσον αφορά στα συσκευασμένα προϊόντα, τα αλλεργιογόνα πρέπει να αναγράφονται με συγκεκριμένο τρόπο στην επισήμανσή τους (ετικέτα). Για τα χύμα τρόφιμα και για την εστίαση, το προσωπικό της επιχείρησης (τουλάχιστον ένα άτομο ανά βάρδια) πρέπει να γνωρίζει τα προϊόντα που μπορεί να περιέχουν αλλεργιογόνα, ώστε να είναι σε θέση να ενημερώσει τούς πελάτες. Επιπλέον στα καταστήματα αυτά πρέπει να υπάρχει πινακίδα αναρτημένη σε σημείο που να είναι εύκολα αντιληπτή από τους καταναλωτές, και η οποία να αναγράφει ευκρινώς κείμενο παρόμοιο με το εξής: "σε περίπτωση που έχετε αλλεργία ή δυσανεξία σε κάποιο συστατικό τροφίμου ρωτήστε το προσωπικό μας" (βρείτε και εκτυπώστε αντίστοιχα έντυπα ΕΔΩ).

Για τα αλλεργιογόνα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή κατά την εκπόνηση σχεδίου HACCP σε όλα τα συστήματα αυτοελέγχου για την ασφάλεια των τροφίμων για δύο βασικούς λόγους:

• Να εντοπίζονται πιθανές αλλεργιογόνες ουσίες στα τρόφιμα και να αναγράφονται στην ετικέτα (γενικώς στην επισήμανση)
• Να αποκλείεται διασταυρούμενη επιμόλυνση από ένα τρόφιμο που περιέχει αλλεργιογόνα σε άλλο που δεν περιέχει.

Το ίδιο ισχύει και για την εκπόνηση διαγράμματος ροής και περιγραφής διαδικασιών για τις επιχειρήσεις για τις οποίες δεν απαιτείται εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος HACCP. Ο σύμβουλος που εκπονεί τη μελέτη πρέπει να αναγράφει και να ενημερώνει τους υπεύθυνους των επιχειρήσεων για τον κίνδυνο των αλλεργιογόνων.

Πιο περίπλοκα είναι τα πράγματα στα σχολικά κυλικεία γιατί τα παιδιά είναι πιθανόν να μην αναγνωρίζουν τον κίνδυνο, ή να μην θέλουν να γνωστοποιήσουν πιθανή αλλεργία τους.

Για επισήμανση τροφίμων, αλλεργιογόνα και διατροφική δήλωση, επικοινωνήστε σήμερα μαζί μας.